Zamknij

W marcu zmieniała się Polska

15:15, 15.03.2018 P.K Aktualizacja: 12:27, 21.03.2018
Skomentuj

Czym był Marzec ’68? Jak tamte wydarzenia rzutują na dzisiejszą Polskę? Jak my Polacy odrobiliśmy swoją lekcję historii? W środę 14 marca br. w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie odpowiedzi na te pytania próbowali udizelić świadkowie historii, naukowcy i publicyści w debacie zorganizowanej przez Urząd Marszałkowski. Wszystko to w ramach obchodów 50. rocznicy wydarzeń Marca ’68. - To jedna z ciemniejszych kart naszej współczesnej historii. Chciałbym, abyśmy umieli z tego wyciągnąć mądre wioski – podkreśla marszałek Olgierd Geblewicz.

Zebranych powitał dyrektor Książnicy Pomorskiej w Szczecinie Lucjan Bąbolewski - Marzec '68 był jednym z najważniejszych wydarzeń XX wieku dla społeczeństwa polskiego i społeczności Żydów polskich. To wydarzenie trudne do wyjaśnienia i zrozumienia konsekwencji, które odczuwalne są do dziś. Dlatego o wyjaśnienie tych zjawisk poprosiliśmy tych, którzy pamiętają, którzy byli uczestnikami tamtych wydarzeń, a także naukowców, którzy obserwują tę tematykę „szkiełkiem i okiem”.

Marszałek Olgierd Geblewicz przyznał, że obawia się, czy demony tamtego okresu nie wrócą - Jako człowiek zakochany w Pomorzu Zachodnim zawsze marzyłem, by ta piękna kraina była miejscem, gdzie oddycha się wolnością i tolerancją. Wydawało mi się, że po 1989 roku, gdy wyjechały stąd oddziały wojsk radzieckich, odetchnęliśmy pełną piersią i tak już zostanie. Później weszliśmy do Unii Europejskiej, zniesiono granice, a z Niemcami wypracowaliśmy dobrosąsiedzkie relacje. I nagle, po tylu latach pracy, w mojej krainie znowu zaczyna psuć się powietrze. Gdyby ktoś mi to powiedział jeszcze kilka lat temu, nie uwierzyłbym i powiedział, że to niemożliwe. Dlatego traktuję to jako swoją misję, by pamiętać o przeszłości, wyciągać wnioski i budować region otwarty, tolerancyjny, wolny – podkreślał marszałek.

Podobny ton wybrzmiewał w wypowiedziach przewodniczącej szczecińskiego oddziału Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce Róży Król – W styczniu tego roku weszła w życie nowelizacja ustawy o IPN, która wywołała burzę w Polsce i na świecie, burzę w ludzkich umysłach i powrót do zbitek, które znałam z 1968 roku. To naprawdę niepojęte, że po takie transformacji, jaką przeszliśmy, po tytanicznej pracy naszego społeczeństwa znowu sięga się po tematy budzące w Polakach antysemityzm.

Wśród gości debaty był Jan Lityński, organizator studenckich wystąpień w trakcie wydarzeń marcowych 1968 roku - Tamte czasy można podsumować tak: lejące się zewsząd kłamstwo. Dzisiaj różnica jest taka, że możemy swobodnie o tym mówić, wtedy nie można było. Ale poza tym, niestety widzę bardzo wiele wspólnych elementów pomiędzy tym, co było wtedy, a tym, co dzisiaj. Była to próba rozprawy z polską inteligencją. ­– wyznał.

Anna Frajlich-Zając wyemigrowała z Polski w 1969 r. wraz z mężem i synem na fali emigracji 1968 roku. Od 1970 na stałe mieszka w USA. To poetka żydowskiego pochodzenia, krytyk literacki, publicystka, dziennikarka - Współczesna nowomowa jest obserwowana nie tylko w Polsce. Rzeczywiście jest podobna do tej sprzed 50 lat, kiedy nie kończyło się tylko na słowach. Wówczas ludzi wyrzucano z pracy, z uczelni, młodych mężczyzn kierowano przymusowo do wojska. Żydzi byli traktowani brutalnie zarówno psychicznie, jak i fizycznie. Podzielonym społeczeństwem łatwiej kierować. Politycy, którzy dopuszczają się takich praktyk, mówią, że nie są antysemitami. Może i nie są, ale używają antysemityzmu do swoich celów. Politycy chętnie płacą cenę manipulowania ludźmi w zamian za utrzymanie władzy. Marzec ’68 był podstawowym czynnikiem, który ukształtował moje życie – mówiła podczas spotkania w Książnicy.

Jesteśmy wdzięczni wszystkim, którzy rzetelnie zajmują się badaniem historii i pielęgnowaniem relacji polsko – żydowskich. Trzeba zatrzymać przejawy antysemityzmu, póki czas – o ile jeszcze się to może udać. Ustawa o IPN wywołała oburzenie wobec zakazu swobodnego wypowiadania się na temat przeszłości. Kto jak kto, ale my – Żydzi wiemy od naszych rodziców, co się działo w czasie wojny. Dzisiaj obserwujemy wydarzenia, które zafałszowują historię i prowadzą do wystąpień antysemickich. Widzimy ohydne napisy na murach i brak reakcji na podobne akty. O tym się mówi na świecie – podkreślał dr Leopold Sobel, dziennikarz, historyk i tłumacz pochodzenia żydowskiego, przebywający od 1964 na emigracji.

Rozmowę moderował dr Eryk Krasucki, adiunkt w Zakładzie Historii Polski XIX i XX w. Uniwersytetu Szczecińskiego. Autor książek poruszających m.in. tematykę obecności Żydów na Pomorzu Zachodnim, jak i Marca ’68. Wśród gości znaleźli się także Piotr Pęziński - dziennikarz i historyk, absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego; Prof. Janusz Mieczkowski kierownik Zakładu Dziejów Najnowszych i Polityki Etnicznej w Instytucie Politologii i Europeistyki Uniwersytetu Szczecińskiego.

Debacie towarzyszyła promocja książki autorstwa Urszuli Orlińskiej-Frymus pt. „Dziadko” – to powiastki o poszukiwaniu tożsamości, jej braku, zatraceniu w odniesieniu do pochodzenia, miejsca zamieszkania czy urodzenia, a także w odniesieniu do koloru skóry i języka.

Bogaty program

Obchody 50 rocznicy Wydarzeń Marca ’68, trwają w Szczecinie od 11 do 16 marca br.

Od 11 do 14 marca w przestrzeniach Zamku Książąt Pomorskich i Książnicy Pomorskiej w Szczecinie odbywały się wydarzenia pod hasłem „Przerwane losy – reminiscencje marca'68”, organizowane przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce. W programie znalazły się bloki filmowe, prezentacja nowej książki dr Eryka Krasuckiego „Historia kręci drejdłem”. Studia i szkice /nie tylko/ z dziejów szczecińskich Żydów” oraz spotkanie z autorem, czytania sceniczne.

Od 11 do 17 marca potrwają Dni Kultury Żydowskiej Adlojada 2018 organizowane przez Muzeum Narodowe w Szczecinie i Uniwersytet Szczeciński. VII Dni Kultury Żydowskiej poświęcone będą nieoczywistym relacjom pomiędzy kulturą i polityką. Wydarzenia nawiązujące do obchodów rocznicy Marca ’68 w ramach Adlojady odbędą się w dniach 14-16 marca

(P.K)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%