Jakie znaczenie ma prawidłowa i dobrze zorganizowana gospodarka odpadami w Polsce?

Odpady to miliardy złotych. Ich składowanie to najprostsze, ale i najgorsze rozwiązanie, bo w ten sposób marnowane są nie tylko pieniądze, ale i surowce. Ich ponowne odzyskiwanie przekłada się nie tylko na poprawę sytuacji finansowej w kraju, ale przede wszystkim na ochronę naturalnych zasobów, które wyczerpują się w zatrważającym tempie. Tak w skrócie można przedstawić znaczenie prawidłowej gospodarki odpadami, do której dążymy również w Polsce. Dlaczego jest to tak ważne i co możemy zyskać?

Obecnie w Polsce do recyklingu trafia ok. 26 proc. wszystkich produkowanych w naszym kraju odpadów. To niewiele, biorąc pod uwagę, że Unia Europejska do 2020 r. zobowiązała wszystkie państwa członkowskie, by do odzysku trafiała co najmniej połowa krajowych śmieci. W 2030 r. ma to być już 65 proc. wszystkich odpadów wyprodukowanych w danym kraju. Co prawda statystyczny Polak produkuje kilkukrotnie mniej odpadów rocznie niż mieszkaniec Niemiec, ale nasi zachodni sąsiedzi nieporównywalnie lepiej radzą sobie z przetwarzaniem odpadów niż my – mówi Andrzej Klin w firmy gospodarującej odpadami Klin. W 2016 r. Warszawa znalazła się dopiero na 25. miejscu wśród 28 europejskich stolic pod względem procentowego wskaźnika poziomu zbiórki selektywnej takich odpadów, jak szkło, metal czy plastik.

W Polsce wciąż większość śmieci trafia na składowiska, bo choć wywóz odpadów posegregowanych jest tańszy niż wywóz odpadów zmieszanych, to Polacy wciąż nie mają zaszczepionej tak naturalnej dla obywateli wielu innych krajów, segregacji odpadów. Świadomość tego, jak duże znaczenie ma recykling rośnie, ale nie w takim tempie, jak oczekuje tego od nas świat. Jeśli Polska nie podejmie odpowiednich i zdecydowanych kroków w kwestii przetwarzania odpadów, Unia Europejska nałoży na nas wielomilionowe kary.

Trudno jednak mówić o większych nakładach na recykling, kiedy wielu Polaków nie przestrzega nawet podstawowych zasad gospodarki odpadami. Co roku Lasy Państwowe wydają kilkadziesiąt milionów złotych na uprzątnięcie dzikich wysypisk. Wyrzucającym śmieci nie straszne wysokie mandaty, ani obowiązkowe opłaty za wywóz śmieci, spoczywające na każdym właścicielu nieruchomości. W tej kwestii Polska wciąż nie potrafi znaleźć skutecznego rozwiązania, a to przecież podstawa właściwej gospodarki odpadami. Największym problemem zarządzania odpadami nie jest jednak niechęć obywateli do segregacji odpadów, ale brak narzędzi, które by to umożliwiały, a przede wszystkim do tego zachęcały.

Jak najlepiej ocenić znaczenie prawidłowej gospodarki odpadami? Na finansach! Na wysypiskach śmieci składowane są miliardy złotych, które tak naprawdę mogłyby trafić do państwowej kasy, a więc i do wszystkich obywateli. Obecnie wartość rynku recyklingu w Polsce, który stanowi ok. ¼ wszystkich odpadów produkowanych w naszym kraju, szacuje się na 3 mld złotych. Nie trudno więc oszacować, ile pieniędzy zalega na składowiskach. Stopniowe zwiększanie wartości rynku recyklingu w Polsce napędzałaby odpowiednia segregacja odpadów i to na poziomie jednostki.

Zwiększenie odzysku odpadów to przede wszystkim mniejsze eksploatowanie naturalnych surowców – recykling tony papieru pozwoli ocalić 17 drzew i zaoszczędzić 26 tys. litrów wody. Mniejszy wywóz śmieci na składowiska to stopniowe zmniejszanie ich powierzchni, a z czasem ich całkowita likwidacja. Segregacja śmieci już na poziomie gospodarstwa domowego, to mniejsze nakłady finansowe na ich segregację w punktach odbioru odpadów. Wszystko to równa się więcej pieniędzy dla państwa.

Co ważne, większy recykling to nie tylko oszczędność surowców, ale i realne zyski. Odpady trafiające do spalarni, przerabiane są na energię cieplną, a także energię elektryczną. Ten sposób wytwarzania pozwala zaoszczędzić na jej pozyskiwaniu z innych źródeł, a przecież śmieci to w zasadzie niewyczerpywalne źródło energii. Recykling to również legalny wywóz gruzu i innych odpadów budowlanych, które mogą być ponownie wykorzystane. Odbiór gruzu nie musi oznaczać problemów, pod warunkiem, że odpowiednio wcześniej go zaplanujemy i to właśnie m.in. o tak świadome gospodarowanie odpadami chodzi. Najważniejsze jednak jest to, że wszystkie te działania prowadzą do ochrony środowiska naturalnego i to przy znacznie mniejszych nakładach.