Od naszego Czytelnika otrzymaliśmy niepokojącą wiadomość: „Na terenie Dzikowa leżą cztery żubry z poodcinanymi głowami. Trofea zabrano. Pytanie gdzie są rozbite auta, dlaczego nie zrobiono szczegółowych badań laboratoryjnych? Dlaczego nie zutylizowano zwierząt?”. O odpowiedzi zwróciliśmy się do źródła, czyli Zachodniopomorskiego Towarzystwa Przyrodniczego.

Przypadek pierwszy. Okazuje się, że w pierwszej połowie lutego pogotowie żubrowe otrzymało zgłoszenie o martwym żubrze w okolicach Strzalin (Nadleśnictwo Tuczno). Po dokonaniu oględzin ustalono, że padłe zwierzę to ok. 12-letnia krowa. Niestety panujące wówczas mrozy spowodowały, że żubr był całkowicie zamarznięty, a leśni padlinożercy spożyli jego wnętrzności. Ptaki wydziobały oczy a pozostali opróżnili jamę brzuszną i klatkę piersiową z narządów. Wszystkie ślady wskazywały na to, że krowa zmarła około 2 tygodnie przed odnalezieniem. Za przyczynę śmierci uznano przyczyny naturalne.

Przypadek drugi i trzeci. Pogotowie żubrowe 19 lutego otrzymało zgłoszenie o znalezieniu martwej krowy około 200 m od drogi między Rusinowem a Dzikowem. Na miejscu pracownik PŻ wraz z leśniczym z Nadleśnictwa Tuczno w trakcie przeszukiwania terenu  znaleźli… kolejnego martwego żubra, tym razem byka. W wyniku przeprowadzonej sekcji przez lekarza weterynarii ustalono, że zwierzęta doznały tzw. polytraumy na skutek kolizji drogowej, co było bezpośrednią przyczyną zgonu obu osobników. W trakcie przeprowadzonej sekcji  nie stwierdzono zmian chorobowych nasuwających wystąpienie chorób zakaźnych i zaraźliwych.

Przypadek czwarty. Ostatni odnaleziony osobnik to kilkumiesięczny cielak żubra. Leżał na polu lucerny.

- Informację o nim otrzymaliśmy z Nadleśnictwa Tuczno, do którego zgłoszenie wpłynęło od osoby zbierającej poroże - mówi M. Winkler z ZTP, Bazy Obsługi Żubrów Dzikiej Zagrody w Jabłonowie (gm. Mirosławiec). - Na miejscu okazało się, że  zwierzę znajduje się w znacznym stopniu rozkładu i spożycia przez padlinożerców.

Na podstawie szczątków trudno było wskazać przyczynę oraz termin zgonu. Prawdopodobnie zwierzę padło jesienią ubiegłego roku.

Próby pobrane od dwóch żubrów padłych na skutek kolizji zostały zabezpieczone i przesłane m.in. do Państwowego Instytutu Weterynarii oraz  na zlecenie w ramach projektu „Rozszerzenie działań Bazy Obsługi Żubrów” do Stowarzyszenia Miłośników Żubrów.

- Stan zwłok znalezionych żubrów może sugerować, że mamy do czynienia ze skutkami kilku kolizji, zagadką jest, dlaczego te kolizje nie zostały zgłoszone, samochody musiały być bardzo rozbite, a ich fragmenty bardzo starannie pozbierane - zastanawia się M. Winkler.

Głowy wszystkich martwych żubrów są zabezpieczane przez ZTP, aby uniemożliwić nielegalny obrót tzw. trofeum gatunku prawnie chronionego. Ciała żubrów, które znajdowały się w stanie rozkładu lub niemal doszczętnie zjedzone przez padlinożerców, były głęboko zamarznięte i przymarznięte do podłoża. Z tego względu zadecydowano, aby pozostały do dalszej dyspozycji padlinożerców.

W ubiegłym roku doszło aż do 13 zgonów żubrów w całej populacji w zachodniej Polsce - 11 to kolizje drogowe. Do najtragiczniejszego zdarzenia doszło w lipcu na drodze krajowej nr 10. Podczas  wypadku zginęły cztery żubry, a piąty został znaleziony martwy kilka dni później. Podejrzewa się, że żubry przy drodze wojewódzkiej nr 179 zginęły w podobnych zdarzeniach.

W powiecie wałeckim obecnie funkcjonuje na stałe jedno najstarsze stado z całej populacji, nazywane stadem mirosławieckim, które liczy 55 osobników (stan na koniec 2020 roku). Drugie stado, które zachodzi okresowo na teren powiatu wałeckiego, to stado trzcianeckie, liczące 46 osobników (stan na koniec 2020 roku, przy czym należy pamiętać, że znalezione martwe osobniki w 2021 roku to żubry właśnie z tego stada). W wyniku tych kolizji zginęła krowa przewodniczka stada Trzcianka i ta właśnie sytuacja była prawdopodobnie przyczyną nietypowego zachowania tego ugrupowania w styczniu i lutym tego roku. Na skraju gmin Mirosławiec, Kalisz Pomorski i Złocieniec żyje kolejna grupa żubrów o liczebności 56, ale żubry te nigdy nie przekroczyły DK 10 na tereny położone od południa.

mk, fot. od Czytelników