Zwolnienia grupowe – kiedy można je przeprowadzić?

Zwolnienia grupowe w firmie zawsze wzbudzają wiele emocji i oznaczają prawo do odpraw dla zwalnianych pracowników. Poza tym pracodawca musi mieć na uwadze także inne obowiązki, które wiążą się z takim rozwiązaniem. Co warto wiedzieć o zwolnieniach grupowych? Kiedy można je przeprowadzić w swojej firmie?

Zwolnienia grupowe

Warto zauważyć, że zwolnienia grupowe są możliwe jedynie na określonych zasadach. Jest to pewna konieczność rozwiązania stosunku pracy pomiędzy pracodawcą a pracownikami, jednakże nie każde zwolnienie większej ilości osób oznacza od razu zwolnienie grupowe! Trzeba tutaj spełnić kilka warunków, jakie zostały wskazane w przepisach prawnych. Są one następujące:

• Pracodawca powinien zatrudniać co najmniej 20 pracowników. Jeśli jest ich mniej, zwolnienie nawet każdego z nich nie jest zwolnieniem grupowym. 
• Zwolnienia grupowe muszą obejmować co najmniej 30 pracowników (gdy zatrudniamy co najmniej 300 i więcej osób), 10% pracowników (gdy zatrudniamy od 100 do 300 osób) lub 10 pracowników (gry zatrudniamy mniej niż 100 pracowników). 
• Pracownicy muszą być zwolnieni w okresie nie dłuższym niż 30 dni. 
• Rozwiązanie umów o pracę następuje z przyczyn niedotyczących pracowników. Może odbywać się w drodze wypowiedzenia przez pracodawcę lub na mocy porozumienia stron, z inicjatywy pracodawcy (aby zwolnieni zostali wliczeni do zwolnienia grupowego, musi ich być co najmniej pięciu). 

Więcej informacji na ten temat znajdziemy w serwisie Poradnik Przedsiębiorcy. 

Kiedy nie można postawić na zwolnienia pracownicze?

Nie zapominajmy o tym, że zwolnienie grupowe nie może obejmować pracowników szczególnie chronionych. Zazwyczaj są to kobiety w ciąży i na urlopie macierzyńskim, pracownicy, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, społeczni inspektorzy pracy, członkowie zarządu związku zawodowego, pracownicy na urlopie rodzicielskim, ojcowskim, macierzyńskim, czy też osoby powołane do odbyci służby zastępczej, wojskowej, przeszkolenia wojskowego lub zasadniczej służby wojskowej. 

Jeżeli pracownicy zostali zwolnieni w ramach zwolnienia grupowego, mogą skorzystać z odprawy pieniężnej. Jest ona ustalana na takich samych zasadach, jak ekwiwalent za urlop. Spore znaczenie ma też limit odprawy, który nie może być wyższy  niż 15-krotne minimalne wynagrodzenie za pracę, obowiązujące w dniu rozwiązania stosunku pracy. Co ciekawe, wysokość odprawy jest zależna od okresu zatrudnienia w danej firmie!

Ponowne zatrudnienie pracownika

Niekiedy po przeprowadzeniu zwolnienia grupowego, sytuacja firmy ulega poprawie. Wtedy pierwszeństwo do podjęcia pracy mają osoby, które wcześniej ją straciły w ramach zwolnienia grupowego. Jednakże ważne jest to, że nie jest to jednoznaczne z takim samym stanowiskiem, warunkami pracy, czy też taką samą pensją, jak wcześniej. Pracodawca musi zatrudnić zwolnionego pracownika po spełnieniu konkretnych warunków:

• Ponowne zatrudnianie pracowników w tej samej grupie zawodowej
• Zgłoszenie zamiaru podjęcia pracy przez pracownika w tej samej firmie
• Brak upływu 15 miesięcy od rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem w ramach zwolnienia grupowego

Co w sytuacji, gdy pracodawca nie zatrudni pracownika, który ma pierwszeństwo do pojęcia pracy po zwolnieniu grupowym? Wtedy możliwe jest żądanie nawiązania stosunku pracy i staranie się o odszkodowanie. Przepisy jasno wskazują, że pracownik również ma swoje prawa i może o nie walczyć, tak aby ponownie zostać zatrudnionym w swojej dawnej firmie. Oczywiście zawsze trzeba postępować zgodnie z przepisami prawnymi, a w razie wątpliwości dodatkowo skorzystać z pomocy specjalisty. 

Jak widzimy, zwolnienia grupowe wzbudzają dużo emocji nie tylko wśród pracodawców, lecz także wśród pracowników. Nikt z nas nie chce stracić etatu w firmie, jednakże czasami koniecznością jest przeprowadzenie zwolnień grupowych. Na szczęście z czasem sytuacja firmy może ulec poprawie, dlatego ponownie możemy się starać o podjęcie zatrudnienia w danym miejscu, po spełnieniu odpowiednich wymagań.