ETHICA POMERANICA ALBO ZWIERCIADŁO POMORSKIE

Wystawa - BOGUSŁAW X, KSIĄŻĘ POMORSKI I JEGO CZASY W DOKUMENTACH I ZABYTKACH ZE ZBIORÓW  POLSKICH I OBCYCH Z LAT 1454 -1523 W piątkowe popołudnie odbył się wernisaż, teraz można zaplanować zwiedzanie wystawy. Będzie ona do odwiedzenia. w dniach 23 listopada 2024 - 25 maja 2025 Nowa wystawa Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie Ethica Pomeranica albo Zwierciadło pomorskie… to próba pokazania zarówno głównego bohatera, księcia Bogusława X Wielkiego, jak i jego kulturowego otoczenia: szczecińskiego dworu, dawnego Pomorza oraz sąsiadujących z nim krain i regionów – świata, jakiego mogli doświadczać ludzie szlachetnie urodzeni, żyjący na przełomie wieku XV i XVI.

Wystawę poświęconą wybitnemu Gryficie i jego czasom Zamek otwiera 22 listopada - dokładnie w 501. rocznicę uroczystego nabożeństwa w intencji księcia Bogusława X (odprawionego 22 listopada 1523 po pogrzebie władcy). Ekspozycję prezentuje we wnętrzach, które powstały, gdy Bogusław X rozbudowywał tzw. Duży Dom przed ślubem z królewską córką Anną Jagiellonką.

- Spośród licznych zasług księcia Bogusława X, które przyniosły mu przydomek „Wielki”, wystawa przybliża szczególnie jego działalność na polu kultury i sztuki – mówi Barbara Igielska, dyrektor Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie – Panowanie tego władcy było okresem przełomowym w wielu aspektach, także w tym, bez którego rozkwit działalności artystycznej wiązanej z pomorskim dworem nie byłby możliwy. To bowiem w czasach Bogusława X stałą siedzibą książęcą został zamekw Szczecinie, wokół którego powstać mógł ośrodek skupiający artystów i rzemieślników. Książę zjednoczył i zreformował państwo oraz umocnił je, również pod względem finansowym, co było niezbędne do prowadzenia liczącej się działalności fundacyjnej.

Postać księcia Bogusława X oraz kulturę i sztukę pomorską i europejską w okresie jego panowania (na przełomie XV i XVI wieku) wystawa Ethica Pomeranica albo Zwierciadło pomorskie – Bogusław X, książę pomorski i jego czasy w dokumentach i zabytkach ze zbiorów polskich i obcych z lat 1454 -1523 ukazuje przez zabytki (fragmenty traktatów historycznych, dokumenty archiwalne, kompozycje muzyczne, dzieła malarskie, snycersko-malarskie, dawną grafikę) oraz ich współczesne opracowania.

Zamek prezentuje ponad sto dzieł sztuki z wielu ośrodków polskich i zagranicznych: muzeów, archiwów, bibliotek, kolekcji prywatnych. Wśród nich prace najwybitniejszych tego okresu, m.in. Albrechta Dürera (w tym Św. Hieronim w pracowni – reprezentujący najsłynniejsze, przepełnione alegorycznymi treściami miedzioryty tego autora, nazywane „trzema sztychami mistrzowskimi”), Lucasa Cranacha (np. Dawidi Abigail), Sigmunda Holbeina czy - nowatora swoich czasów pod względem techniki - Martina Schongauera (w tym Bitwa św. Jakuba pod Clavijo – przykład jego prac wielkoformatowych), z którego wzorców czerpali inni artyści i rzemieślnicy. Zobaczyć można dzieła jednego z tzw. małych mistrzów (Kleinmeister) - Georga Pencza z ostatniej generacji uczniów Dürera, a także - uchodzącego za autora pierwszej w historii ryciny sygnowanej pełnym imieniem i nazwiskiem - złotnika i rytownika Wenzela von Olmütza (Wacława z Ołomuńca) i wielu innych.

Tematy, style, kierunki w ówczesnej kulturze i sztuce, a także szlaki ich przenikania na pomorski dwór w niezwykle interesujący sposób ukazują choćby zgromadzone na ekspozycji retabula (nastawy ołtarzowe): np. Pentaptyk pasyjny ze sceną Ukrzyżowania (1510-1520) ze zbiorów Muzeum Warmiii Mazur w Olsztynie wykonany w królewieckim warsztacie snycerskim pochodzenia frankońskiegoczy wypożyczony z prywatnej kolekcji w Belgii Tryptyk Koronacji Marii (ok. 1520) z warsztatu brugijskiego z kręgu Gérarda Davida i Adriaena Isenbrandta. Przedstawieniem jednego z popularnych w średniowieczu tematów tzw. Małej Rodziny Marii jest. Kwatera główna ołtarza szafiastegoz przedstawieniem Małej Rodziny Marii (warsztat nieznany, ok. 1520 ze zbiorów Muzeum Archidiecezjalnego w Poznaniu). Przykład reprezentujący naturalistyczne tendencje sztuki gotyckiej, charakterystyczne dla rejonu północnych Niemiec w 2 poł. XV w. to Tryptyk z Lubowa (warsztat pomorski, 4. ćw. XV w.).

Do świata księcia Bogusława X przenoszą także cenne archiwalia – m.in. dokumenty związane ze ślubem władcy i królewskiej córki Anny Jagiellonki czy list pisany do żony z podróży.

Damian Garecki, kurator wystawy wyjaśnia:

- Grupy dzieł nawiązujące bezpośrednio lub pośrednio do postaci Bogusława X reprezentują zagadnienia, które można określić jako istotne w kontekście jednostek sprawujących najwyższą władzę w państwach feudalnych Europy XV i XVI wieku. Odnoszą się do genealogii – historii rodu i jego rodowodu, wydarzeń rodzinnych, miejskich, krajowychi międzynarodowych. Stanowią odwołanie do codziennego życia władców i ich obecności w życiu publicznym. Wystawę zamyka sekcja poświęcona mecenatowi artystycznemu, w praktyce powiązanemu z bardzo wieloma czynnikami, takimi jak np. wiara, moralność, nauka, obyczajowość.

Dopełnieniem zabytków są współczesne opracowania, animacje i instalacje. Z myślą o najmłodszych Zamek przygotował także część ekspozycji, w której poprzez gry i zabawy dzieci poznają zgromadzone na wystawie prace oraz samego księcia Bogusława.

To pierwsza wystawa w Galerii Gotyckiej oraz sąsiadujących z nią Galerii Wschodniej i Galerii Przedmiotu - nowe otwarcie tych przestrzeni - po zakończeniu etapu I inwestycji pn. Kompleksowe zagospodarowanie tarasów Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie obejmującego taras wschodni oraz taras południowy wraz z pomieszczeniami przyległymi. Projekt  ten dofinansowany zostałze środków RPO Województwa Zachodniopomorskiego. Podczas prac przeprowadzono m.in. konserwację ścian ceglanych i montaż floorboxów w Galerii Gotyckiej oraz rozbudowę instalacji  teletechnicznych i ppoż.

Wystawa organizowana jest w ramach obchodów Roku Bogusława X Wielkiego, którego głównym partnerem jest Szczecińska Energetyka Cieplna.

Wystawa czynna od wtorku do niedzieli w godzinach 10:00-17:00

Bilety: 15 zł / 9 zł