Takie  prawo

Do napisania tych kilkunastu zdań zainspirowało mnie pytanie będące jednocześnie tytułem artykułu o kolejnej inwestycji handlowej zlokalizowanej w okolicy wybudowanego kilkadziesiąt lat temu budynku mieszkalnego. Publikacja zatytułowana „Skandal nadmuchany, czy wszystko w granicy prawa?” ukazała się w ostatnim papierowym wydaniu  gazety „Extra Wałcz”. Jeżeli tytuł przy okazji miał uaktywnić - skitranych za nickiem - internetowych komentatorów, to efekt jest dosyć mizerny. Tym bardziej chcę się pochwali, że spotkał mnie zaszczyt, bowiem przez jednego z internautów zostałem zauważony.

Niestety dla mnie, przywołanie mojego nazwiska znalazło się w opinii, która mieści się w definicji spiskowej teorii dziejów. Wspominam ten fakt z powodu wykorzystania na tytuł mojego tekstu nazwy loginu pomomysłodawcy wpisu. Wracając do sedna, chcę przypomnieć, że warunkiem uzyskania pozwolenia na budowę jest między innymi konieczność posiadania prawomocnej decyzji określającej warunki zabudowy,  jeżeli oczywiście dany obszar nie jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Czym różnią się te dwa dokumenty? Otóż miejscowy plan kształtuje ład przestrzenny na określonym terenie. Z mocy ustawy jest aktem prawa miejscowego, uchwalanym przez właściwą radę gminy po wcześniejszym przeprowadzeniu stosownej procedury. Dodatkowo warto wskazać
, że uchwała uchwalająca plan jest przedstawiana wojewodzie w celu oceny jej zgodności z przepisami prawa. Natomiast decyzja o warunkach zabudowy, oczywiście po spełnieniu wszystkich formalności, wydawana jest przez wójta albo odpowiednio burmistrza bądź prezydenta z zastrzeżeniem, że o terenach zamkniętych decyduje wojewoda. W praktyce często dzieje się tak, że tę decyzję podpisuje zamiast burmistrza upoważniony urzędnik. Zatem można stwierdzi
, że plan miejscowy ma niezaprzeczalny prymat nad decyzją o warunkach zabudowy. Stan ten potwierdza orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego.  I najważniejsza moim zdaniem sprawa: realizacja wszelkiego rodzaju budów na terenach objętych miejscowym planem nie wzbudza takiego niezadowolenia, jak budowa takich samych budów w miejscach, na które wydano warunki zabudowy. Niedawno w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadzono zapis, że od początku 2026 roku decyzja o warunkach zabudowy będzie wygasła po upływie 5 lat od dnia, w którym stała się prawomocna. Niestety przepis ten nie obowiązywał w trakcie wydawania pozwolenia na budowę omawianych punktów sprzedaży. Na teren objęty realizacją obiektów handlowych nie opracowano planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego/ jeżeli ktoś powie, że szkoda, to nie należy się dziwić /, a decyzja o warunkach zabudowy procedowana była w 2015 roku, zaś pozwolenie na budowę wydano bodajże w 2022 roku. 
Nie jest prawdą, jak to niektórzy twierdzą, że mieszkańcy nie sprzeciwiali się  wydaniu decyzji o warunkach zabudowy budynku handlowego. Mówię o tym tak stanowczo, bo pamiętam, że to ja, będąc wówczas prezesem TBS- u składałem sprzeciw w imieniu Wspólnoty mieszkaniowej. Ale nawet, gdyby mieszkańcy w ogóle nie reagowali, to nie można snuć obecnie opowieści sugerujących, że wnoszenie protestów jest konieczne po to, by dowiedzieć się, czy urzędnik działał zgodnie z prawem. Suponowanie teraz /gdy do mediów trafiło zrozumiałe niezadowolenie mieszkańców z faktu wznoszenia ścian w pobliżu ich okien /, że złożenie  przez nich odwołania od wydanego pozwolenia na budowę mogłoby coś zmienić - jest co najmniej dziwne.
Jeżeli ktoś w ogóle jest winny, że prawo zezwala na powstawanie tego rodzajów obiektów w sąsiedztwie mieszkań, to na pewno nie są to mieszkańcy z bloku przy Alei Wojska Polskiego 52a w Wałczu.
Wydaje mi się, że warto poprosić Burmistrza i Starostę, by zechcieli polecić swoim służbom ponownie prześledzić dokumenty o wydanie warunków zabudowy oraz pozwolenia na budowę, te złożone przez wnioskodawców i zapoznać mieszkańców z dokonaną analizą. Co prawda nie zmieni to ważności wydanych decyzji, ale pozwoli ustali, czy pojawiające się zarzuty są przynajmniej odrobinę uzasadnione.
Kończąc chcę poprzeć zgłoszony przez autora artykułu pomysł nowego zagospodarowania pasa między budynkiem, a terenem handlowym/ mała uwaga: właścicielem tego gruntu jest raczej Miasto, a nie Wspólnota mieszkaniowa/.
 
Marek Pawłowski